Czytaj także
Kompetencja biograficzna - Twój klucz do sukcesu w świecie VUCA
Kompetencja biograficzna, jak definiuje ją Zbigniew Pietrasiński, to pojęcie zakorzenione w psychologii, odnoszące się do zdolności jednostki do konstruktywnego wykorzystania własnej przeszłości w celu lepszego radzenia sobie z teraźniejszością i przyszłością. Pietrasiński podkreśla, że kompetencja ta jest związana z umiejętnością zrozumienia i interpretacji własnych doświadczeń życiowych oraz wykorzystywania ich jako zasobu w procesie ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. W skrócie, chodzi o to, jak interpretujemy naszą przeszłość i jak te interpretacje wpływają na nasze działania w teraźniejszości i przyszłości.
Pietrasiński wskazuje na kilka kluczowych aspektów kompetencji biograficznej:
- Refleksyjność: Polega na zdolności do głębokiej introspekcji i zrozumienia, w jaki sposób wydarzenia z przeszłości wpływają na nasze obecne zachowania i decyzje. Proces ten obejmuje ciągłe przemyślanie i redefiniowanie własnych doświadczeń. Osoba posiadająca rozwiniętą refleksyjność poświęca czas na analizę swoich doświadczeń, analizuje przeszłe błędy i sukcesy, zastanawiając się, jak wpłynęły one na jej obecne kompetencje i podejście do pracy.
- Narracja: To umiejętność tworzenia spójnej opowieści o własnym życiu, co pomaga nadać sens przeszłym wydarzeniom i zintegrować je z obecnym doświadczeniem. Narracja pozwala lepiej zrozumieć siebie i swoją tożsamość. Osoba rozwinięta w tym zakresie potrafi stworzyć spójną opowieść o swojej karierze, widząc wcześniejsze niepowodzenia jako kluczowe momenty nauki, które przyczyniły się do jej obecnych sukcesów. Zamiast traktować je jako porażki, postrzega je jako kroki na drodze rozwoju.
- Adaptacja i rozwój: Kompetencja biograficzna umożliwia efektywną adaptację do zmieniających się okoliczności i wykorzystanie doświadczeń życiowych do osobistego rozwoju. Osoby rozwinięte w tym zakresie potrafią uczyć się na swoich błędach i sukcesach, co przekłada się na lepsze radzenie sobie z przyszłymi wyzwaniami.
- Samoregulacja emocjonalna: To zdolność do rozumienia własnych emocji związanych z przeszłymi doświadczeniami i zarządzania nimi w sposób sprzyjający dobrostanowi i zdrowiu psychicznemu. Osoby posiadające rozwiniętą samoregulację, dzięki wcześniejszym refleksjom, potrafią nauczyć się skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem, co pomaga im zachować spokój w trudnych sytuacjach.
- Empatia i zrozumienie innych: Kompetencja biograficzna umożliwia lepsze zrozumienie innych ludzi poprzez analogię do własnych doświadczeń, co prowadzi do głębszej empatii i skuteczniejszej komunikacji interpersonalnej.
Kompetencja biograficzna według Pietrasińskiego podkreśla, że doświadczenia życiowe są cennym zasobem, który, jeśli jest właściwie zrozumiany i wykorzystany, może znacząco przyczynić się do sukcesu osobistego i zawodowego.
Podczas rozmów rekrutacyjnych z doświadczonymi przedstawicielami działu HR, można zauważyć ocenę wszystkich elementów tej kompetencji. Refleksyjność, narracja, adaptacja i rozwój są sprawdzane poprzez pytania dotyczące przebiegu kariery zawodowej i zmian zawodowych (np. pytania o przyczyny zmian, lekcje wyniesione z różnych etapów kariery, kompetencje wykorzystywane na kolejnych szczeblach). Pytania dotyczące samoregulacji emocjonalnej koncentrują się głównie na zdolności zarządzania stresem. Natomiast empatię i zrozumienie innych można ocenić na podstawie pytań dotyczących budowania relacji, zarządzania konfliktami oraz pracy w zespole.
Każdy z nas w pewnym stopniu posiada kompetencję biograficzną, ale jej poziom może się różnić. Kompetencja ta jest jak mięsień, który można rozwijać poprzez świadomą refleksję i praktykę. Główna korzyść z jej rozwijania to lepsze zrozumienie siebie i swoich reakcji na różne sytuacje. To z kolei pomaga w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji, poprawie relacji z innymi i skuteczniejszym radzeniu sobie ze stresem.
Jednak korzyści z rozwijania kompetencji biograficznej na tym się nie kończą. W kontekście zarządzania karierą, rozwinięta kompetencja biograficzna może znacząco zwiększyć atrakcyjność na rynku pracy oraz zapewnić stabilność zatrudnienia. Pracodawcy szczególnie cenią kandydatów, którzy potrafią konstruktywnie wykorzystać swoje doświadczenia, reflektować nad nimi i świadomie je wykorzystywać do rozwoju zawodowego. Osoby takie wyróżniają się zdolnością do strategicznego planowania kariery, co czyni je bardziej konkurencyjnymi na rynku pracy.
Dzięki głębokiej introspekcji i umiejętności narracji, osoby te są lepiej przygotowane na zmiany i niepewność w środowisku pracy. Potrafią skutecznie adaptować się do nowych warunków, co jest kluczowe w dzisiejszym dynamicznym świecie zawodowym. Dodatkowo, rozwinięta kompetencja biograficzna sprzyja lepszemu wykorzystaniu mentoringu i coachingu, co umożliwia dalszy rozwój i zwiększa szanse na osiągnięcie sukcesu zawodowego.
W mojej książce Zarządzanie karierą w świecie VUCA pokazuję, jak rozwijać kluczowe aspekty kompetencji biograficznej. Rozdział III doskonale wspiera rozwój refleksyjności i narracji. Opisuję w nim narzędzia do zarządzania własną karierą, zachęcając do pogłębiania samoświadomości, polecam narzędzia do oceny i planowania kariery (również bez konieczności zmiany pracodawcy) oraz opisuję sprawdzone testy osobowości, które warto zastosować w celu lepszego samopoznania.
Aspekty adaptacji i rozwoju omawiam w rozdziałach dotyczących lifelong learningu, zarządzania karierą bez konieczności zmiany pracodawcy, zmiany zawodu metodą pivot oraz zarządzania ryzykiem w karierze. Samoregulację emocjonalną odnajdziemy w rozdziałach dotyczących radzenia sobie z emocjami w procesie zmiany pracy, a empatię i zrozumienie innych w rozdziale poświęconym budowaniu relacji w nowej organizacji.
Zachęcam do lektury.
Partnerzy
Agnieszka Piątkowska